آیه 81 سوره زخرف: از استثناء تا اولویت

author

Abstract:

در آیة 81 سورة زخرف چنین می‌خوانیم که «قُلْ إِنْ کانَ لِلرَّحْمنِ وَلَدٌ فَأَنَا أَوَّلُ الْعابِدینَ: اگر خدا فرزند داشت، من نخستین عابدم». بیش‌تر مفسران بر این باورند که این آیه حاوی استدلالی است که می‌توان آن را در قالب یک قیاس استثنایی بیان کرد. اما، با وجود پیشنهادهای مختلف برای صورت‌بندی این استدلال در قالب این قیاس، تقریباً هیچ‌یک از صوری‌سازی‌های مزبور تصویر کاملی از مفاد آیه را به‌دست نمی‌دهند و صدق و اعتبار آن را تأمین نمی‌کنند. دشواری این آیه و کثرت و تنوع تفاسیر ذیل آن، بی‌شک، در ارتباطی مستقیم و محوری با واژة «اول» در آیة مزبور قرار دارد. در این تحقیق، پس از نقد و بررسی هر‌یک از تفاسیر مزبور، قالب قیاس اولویت یا طریق اولایی پیشنهاد می‌شود و ادعا خواهد شد که این شکل از استدلال، از نظر بهره‌مندی از یک حدّ اضافه، می‌تواند به‌خوبی مفاد آیه را به‌نمایش بگذارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

زن، و روشنبینى در مقام مخاصمه؛ تأملى در آیه 18 سوره زخرف

 تفسیر آیه 18 سوره زخرف است. نگاه قرآن به زن و منزلت او موضوعى است که همواره مورد توجه اصحاب اندیشه و قلم بوده است. در این میان آیه 18 سوره زخرف، توصیفى در خور بررسى از زن ارائه داده است. در این آیه پس از اشاره به انگاره مشرکان مبنى بر مؤنث بودن فرشتگان، این گونه آمده است: »أو من ینشأ فى الحلیة و هو فى الخصام غیر مبین«، یعنى آیا همان که در زیور نشو و نما مى‌یابد و گاهِ خصومت ناروشن بین است«. نوی...

full text

زن، و روشنبینی در مقام مخاصمه؛ تأملی در آیه ۱۸ سوره زخرف

تفسیر آیه 18 سوره زخرف است. نگاه قرآن به زن و منزلت او موضوعی است که همواره مورد توجه اصحاب اندیشه و قلم بوده است. در این میان آیه 18 سوره زخرف، توصیفی در خور بررسی از زن ارائه داده است. در این آیه پس از اشاره به انگاره مشرکان مبنی بر مؤنث بودن فرشتگان، این گونه آمده است: »أو من ینشأ فی الحلیه و هو فی الخصام غیر مبین«، یعنی آیا همان که در زیور نشو و نما می یابد و گاهِ خصومت ناروشن بین است«. نویس...

full text

برداشتی دیگر از آیه 33 سوره مائده

در این جستار به روش توصیفی و تحلیل اسناد ( آیات، روایات، فتاوی، قواعد عربی و منطقی ) درباره عنوان محاربه و افساد فی الارض و ارتباط ابن دو مفهوم کلی و نسبتا کلی اشاره می شود. نخست به تعریف لغوی و اصطلاحی موضوع محاربه، سپس افساد فی الارض می پردازیم و پس از طرح مسئله در یک سیر تاریخی، پیشینه این بحث مهم و مسئله برانگیز را بررسی می کنیم. در پایان نشان خواهیم داد که محاربه و افساد فی الارض دو مقوله ...

full text

ضرب زوجه به وسیله زوج در آیه ۳۴ سوره نساء؛ از مفهوم تا اجرا

 با وجود دستور قرآنی «عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ» و تأکید بر سازگاری زوجین با یکدیگر، در آیه سی و چهارم سوره مبارکه نساء، در رابطه زوج و زوجه ترتیباتی مقرّر شده است که درخصوص تبیین مفهوم، شرایط و امکان تطبیق آن با حقوق انسانی و کرامت زن اختلاف نظراتی وجود دارد؛ به ویژه در مورد این که منظور از واژه « وَ اضْرِبُوهُنَّ» در آیه چیست؟ طبق قول مشهور فقهای امامیّه، منظور از «ضرب» در آیه موصوف، همان مجوّز زدن و تنبیه بدنی...

full text

تصحیح و تحقیق بخش هفتم «صفوه التّفاسیر» علامه شبّر (از آیه 31 سوره اعراف تا آیه 40 سوره انفال)

چکیده رساله/پایان نامه : یکی از راههای پی بردن به وضعیت فرهنگی جامعه و آگاهی از گذشته علمی آن، احیاء دست نوشته های خطّی دانشمندان بزرگ گذشته آن است. علی رغم نیاز جامعه به یادگیری و انتشار این کارها، شماره زیادی از آنها – از جمله صفوه التّفاسیر سیّد عبدالله فرزند محمّد رضا شبّر- نیاز به تصحیح و احیاء دارند. علامه شبّر یکی از دانشمندان شیعی قرن سیزدهم است که در علم تفسیر و حدیث از شهرت بالایی ب...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 1

pages  41- 57

publication date 2016-08-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023